چکیده: چکیده کانه‌زایی آهن - مس - باریت در منطقه احمدآباد در ۳۵ کیلومتری شمال شرق سمنان و در شمالی‌ترین بخش از کمربند ماگمایی ایران مرکزی در توالی آتشفشانی - رسوبی ائوسن معادل سازند کرج رخ‌داده است. واحدهای سنگی این توالی از پایین به بالا عبارت‌اند از: واحد 1: شامل کنگلومرا، ماسه‌سنگ و سنگ‌آهک، واحد ۲: شامل گدازه‌های آندزیتی و واحد ۳ که به‌طور عمده شامل توف و شیل می باشد. همچنین تعدادی توده نفوذی هم‌زمان با کانه‌زایی به سن ائوسن با ترکیب بازیک تا حدواسط در منطقه دیده می‌شود. کانی زایی در این منطقه بیشتر به میزبانی توف (و گاهی توده نفوذی) در بخش بالایی واحد 2 و بخش زیرین واحد 3 صورت گرفته است که تحت عنوان کارگاه‌های خاک صنعتی یک و دو، کانسارهای، آهن -مس احمدآباد، باریت امامی، آهن زارعی و آهن - باریت مشیریه مورد اکتشاف و بهره‌برداری قرارگرفته‌اند. رخساره‌های کانه دار قابل‌تشخیص در این کانسارها از پایین به بالا عبارت‌اند از: ۱- رخساره رگه - رگچه‌ای و برشی که در تمام کارگاه‌ها و کانسارهای موردمطالعه به‌صورت قطع‌کننده سنگ کمرپایین دیده می‌شود، 2- کانسنگ توده‌ای که در کانسارهای باریت امامی و آهن زارعی وجود دارد، 3- کانسنگ نیمه توده‌ای آهن - باریت در کانسار آهن - مس احمدآباد و آهن - باریت مشیریه گسترش دارد و 4- کانسنگ لایه‌ای - نواری (سولفیدی و اکسیدی) که در کانسارهای آهن -باریت مشیریه و آهن - مس احمدآباد قابل‌تشخیص است. ازلحاظ کانی‌شناسی کانی‌های اولیه در این کانه زایی ها به ترتیب فراوانی شامل: پیریت، باریت، اسپیکولاریت، مگنتیت، کالکوپیریت، کلریت، گالن و کانی‌های ثانویه شامل گوئتیت، مالاکیت، کوولیت و لیمونیت می‌باشد. از کانی‌های باطله می‌توان به کلریت، کوارتز و ژیپس اشاره کرد. دگرسانی عمده در کارگاه‌های یک و دو شامل آرژیلیکی و کلریتی و در کانسار آهن - مس احمدآباد بیشتر سریسیتی در مرکز و کلریتی در اطراف آن و در کانسارهای آهن زارعی و امامی و آهن - باریت مشیریه، بیشتر به‌صورت کلریتی قابل‌رؤیت است. طبق مطالعات ژئوشیمیایی، نقره در رخساره رگه - رگچه تمرکز داشته و مقدار آن در کارگاه دو به 5/6 ppm می‌رسد. نقره با سرب و روی همبستگی مثبت و با مس همبستگی منفی نشان می‌دهد که نشان‌دهنده قرارگیری نقره در ساختار گالن می‌تواند باشد. سنگ‌های آتشفشانی و نفوذی منطقه ازلحاظ ژئوشیمیایی دارای ماهیت کالک آلکالن و در قلمرو کمان آتشفشانی شکل‌گرفته‌اند. با توجه ‌به شواهد فوق، ازجمله رخداد کانی‌زایی در افق چینه‌شناسی خاص (هم‌افق با کانسارهای سولفید توده‌ای پشته و ونکان)، رخساره‌های کانه دار، ساخت و بافت و کانی‌شناسی ماده معدنی و دگرسانی، کانه‌زایی نای منطقه موردمطالعه ازجمله کانسارهای آهن - مس احمدآباد و آهن - باریت مشیریه را می‌توان در رده کانسارهای سولفید توده‌ای آتشفشانزاد (VMS) از نوع بایمدال فلسیک یا کوروکو (تکامل نیافته) قرارداد. بررسی‌ها نشان می‌دهد کانسارهای احمدآباد و خاک صنعتی به‌صورت جانشینی زیرکف دریا در توف و برخی قسمت‌های کانسار مشیریه در کف دریا نهشته شده است.